zaterdag 24 december 2011

donderdag 22 december 2011

sail negentienzoveel

vader
had zich
de campingstoel
met leuning
toegeeigend

& wees
in de verte
de eerste boot

een klipper
wist ik

in een veel
te lang
kanaal

zaterdag 17 december 2011

dinsdag 6 december 2011

Documentaire : Mise Seán Ó Riordáin - the man behind the great Irish poet from Cork


informatie over O Riordain vindt u onder andere hier






Een keuze uit de gedichten van Saul van Messel (2)

Concerto pour la main gauche

- voor de oostenrijkse pianist paul
wittgenstein die zijn rechterarm had
verloren in de eerste wereldoorlog,
componeerde maurice ravel zijn
pianoconcert voor de linkerhand -


zandvoort zomer '69

vanochtend heb ik
dit gedicht geschreven
met de afgeschoten
of afgevroren
arm van een duitse militair
die ik op de boulevard
ontmoette

ik voelde kramp
maar hij wist niet
waar






---

opdringerig volkje

in hun bedrijf
te wreed verrast

kronkelt hun lijf
in blauwig puin

een wespennest
wordt uitgegast

een mini-auschwitz
in mijn tuin

---

syndroom

ik hak een trap uit
en ik klim naar boven

het uitzicht op mezelf
brengt geen soelaas

beneden mij
een uitgebrande oven

terzijde voel ik
afsluiting van gaas

---

kaddisj
- blauwdruk-

zo vol
was de
kamer van
gas
dat ik
dacht dat
jij het
was

---

auschwitz

het donker blies
de dromen aan
mijn moeder blies
de lampen uit

het donker blaast
de rampen aan
mijn moeder tikte
aan de ruit

---

plastische chirurgie

die duitser
met zijn levensloze wangen
heeft ook vannacht
weer joden opgehangen

zijn vrouw die hem
hoort gillen op
zijn dodenakker
wordt altijd wakker

dan droogt zij
onder moederlijk geluid
de echte tranen
van zijn plastic huid

---

bergen belsen

oog in oog
met de dood

brak water
en beschimmeld brood

maar ook de grens
vanwaar het leven

voor altijd zichtbaar
is gebleven

---

in memoriam meester van gelder

hoe vallen verzen
in mijn trechter
waar ligt de navel
van het woord
het vonnis van
de grote rechter
heeft met de kille
hem vermoord

mijn rebbe stil
en grijs en mager
hij werd als kind
al niet verwend
zijn vader was
in groenlo slager
mijn moeder heeft
hem goed gekend

wij lernen op kaalstub
- een bovenkamer -
gaslampen schemeren
de bosstraat door
mijn handen spelen
met de praeseshamer
hij leest zeer duidelijk
een rasjie voor

nu is mijn rebbe
lang reeds elders
een schim of minder
in het dodenrijk
zijn kaddisj looft god
langs de kwelders
mijn jaartijdlicht
dooft in het slijk

---

orplid

daags na mijn dood
groeide het gras

een roos was rood
maar gaf niet af

aldus mijn hand
diep in de grond

over een land
dat nooit bestond

---


alle gedichten uit syndroom - joodse poezie : nijgh & van ditmar 1971

zaterdag 3 december 2011

Een keuze uit de gedichten van Saul van Messel (1)

Saul van Messel is een pseudoniem van Jaap Meijer. Jaap Meijer werd in 1912 in Winschoten geboren in een arm orthodox-joods gezin. Na het overlijden van zijn vader werd de pas twaalfjarige Jaap Meijer naar Amsterdam gestuurd waar hij de opleiding voor rabijn volgde. Hij is geschiedenis gaan studeren en promoveerde in 1941. Jaap Meijer trouwde met Liesje Voet en zij kregen een zoon, Ischa Meijer. Van 1943 tot 1945 zat het gezin in verschillende Duitse concentratiekampen. Alledrie hebben zij de oorlog overleefd. Na de oorlog kregen Jaap en Liesje nog twee kinderen. Jaap Meijer is onder andere geschiedenisdocent geweest en privaatdocent in de joodse geschiedenis. Ook schreef hij poëzie waarvan veel in het Gronings, de taal uit zijn jeugd. Een terugkerend thema in zijn werk, maar ook in zijn leven is identiteit. In 1993, een paar maanden na de dood van zijn vrouw, overleed Jaap Meijer.

Hieronder volgt het poetische werk van Saul van Messel.

•Kaddisj (1965)
•Zeer zeker en zeker zeer (1967)
•Mammoeth mijn muze (1968)
•Het beloofde land. Joodse gedichten (1968)
•Strelen om de stam (1968)
•Bruid waar blijft je mond? Een bundel priapeeën (1969)
•Bloedrood en zonder schaamte (1969)
•Het heden laat verstek gaan (1969)
•Vrouger of loater (1969)
•Twijspaalk mien bloasbaalk (1970)
•Mien laid dat vlogt (1970)
•Syndroom, Joodse poëzie (1971)
•Het eeuwige leven, een bundel doodspoëzie (1972)
•Het geluid hing te trouwen (1972)
•Roofvogel tijd (1977)
•Vaderland in den vreemde. Joodse balladen uit Groningerland (1982)
•Drenthe, een bundel joodse poëzie (1982)
•Groningen (1983)
•Bourtange (1984)
•Tolk van 't olle volk (1984)
•De dialect-poëzie samengevat in Ongeneeselk, Grunneger gedichten (1985)
•Tougelieks, Verzoamelde Grunneger gedichten (1987)
•Naoogst (1991)
•Twijderweegns (1991)

Op het hierboven genoemde Tougelieks na is het op de dag van vandaag nog steeds wachten op een gedegen verzameld werk, laat staan dat er op het moment een gedegen selectie uit zijn poëzie verkrijgbaar is. Misschien ben ik één van de weinigen, maar ik voel dat toch als een gemis.

Om hier enigszins aan tegemoet te komen zal ik de komende maanden telkens enkele van mijn favoriete van messel gedichten op mijn blog plaatsen - in de hoop dat ik hiermede geen vreselijke misdaad bega verblijf ik.

Veenkoloniën

mijn grootmoeder heeft
vannacht slecht geslapen

de joodse begraafplaats
te oude pekela werd geschonden

maar vreemd
ze lachte weer als vroeger

toen wij haar schedel
in de modder vonden

---

toegift

in de tulpstraat
ontmoette ik
28 april 1942
een joodse jongen
die één dag
voordat het officieel
in de dagbladen
werd verplicht gesteld
al een jodenster
droeg

hij ging er
geen uur later
de gaskamer om
in

---

festspiele Salzburg (1969)

een felle vrouw
kijkt mij aan

instinctief voel ik
of mijn jodenster
wel goed zit

---

gieten / gedenksteen

cohen / cohen / cohen
uit dit land
van groene den

nijveen / gudema en valk
schrijf ze god
maar aan de balk

jodennamen in een kei
in een land
van lila hei

golgotha met rente
gaat dit zien
in drenthe

---

pipo

in bergen belsen
waren geen vogels
geen bloemen

wel kinderen

---

alle gedichten afkomstig uit de bundel Syndroom/ joods poëzie nijgh & van ditmar 1971




.....

god
bewaart
geen krantenknipsels

het is enkel de beweging

vloeiend & dwars
door hoofden heen

vooral brilletjes doen het goed

& als het regent

zet vader zelf
de papierbak buiten