dinsdag 30 september 2008

wieder züruck



Terug en de gehele tafel vol met boeken, folders, kaarten etc.

Met andere woorden zal er de komende dagen, weken het nodige betreffende Weimar passeren alhier. Geen gedetailleerd verslag, aangezien er gewoon teveel op het netvlies staat om geordend het hoofd te verlaten. brokstukken dus. dagnotities, indrukken etc.

Terwijl het leven natuurlijk ook gewoon verder gaat.
Dus voor hetzelfde geld zijn dit de laatste woorden die ik er aan besteed.

donderdag 25 september 2008

afwezigheidsassistent



De komende dagen vertoef ik even in het buitenlandse, om aldaar een oude vriend te bezoeken.

woensdag 24 september 2008

te jong voor bij de koffie

enkel een nachtje vorst
was er overheen geweest

genoeg voor de boerenkool van opa

maar hier - had zelfs een gletsjer
zich geen raad mee geweten

terwijl het begin

nog had geklonken als een sprookje

er was eens een meisje
dat alles geloofde

© Jürgen Smit

dagnotitie 362 b - de kunstenaar & het gebrek aan gras

& het napalmmeisje
kleurde ik
groen

dinsdag 23 september 2008

de fik erin

Tijdens een van mijn genealogische speurtochten, kwam ik enkele maanden geleden een site tegen over Noord-Hollandse begraafplaatsen. Naast het feit dat je er de namen van de begravene incl, geboorte- en sterfdatum kon vinden, bleek je er ook foto's van de grafstenen zelf op te kunnen vragen. Aangezien de algemene begraafplaats te W ook vertegenwoordigd bleek te zijn, meteen maar even een mailtje gestuurd & niet veel later stond de hieronderstaande foto op mijn scherm.



(bron : http://www.schiltmeijer.nl/Begraafpl/grafsteind.html)

Het graf mijner overgrootouders aan vaderskant.

Echt vrolijk werd ik er niet van, & niemand in de familie die wist of het graf er eigenlijk nog wel was.

Daar het weer zich er prima voor leende, vandaag even een kijkje wezen nemen. Maar bij aankomst bleek al snel dat de kans het te vinden zeer gering zou zijn. Op de oude begraafplaats waren de meeste graven verdwenen en tussen de resterende stenen geen teken van Willem en Aaltje. Gedolven dus. Het enige gerustellende wat ik kon bedenken, was dat het gehele dorp morgen ter plekke dood zou kunnen vallen - er zou plek zijn.

& gelukkig hebben we de foto nog.

dagnotitie 363 - als sneeuw

ik zette mijn fiets
altijd weer zo tegen de muur
dat ie om zou vallen

zoals ik ook tegen meisjes praatte
of met moeder - over het stigma
van appels & peren

toen gaten nog niet in de mode waren
& ik dagelijks verdween

maandag 22 september 2008

dagnotitie 364

de vloerbedekking ontkende
het besmettelijke karakter van ketchup

tevergeefs :

"één hartaanval voor tafel twee"

ik kon je handschrift niet eens lezen
iets met melk & China

maar wat zegt dat tegenwoordig

nog even & we praten

zondag 21 september 2008

dagnotitie 365

in een trein is het altijd prettig lezen
de stiltecoupe voor Elsschot

& iets verderop - Jan Cremer
die de rails bestudeert

we gaan er allemaal aan onderdoor

maar laten we daar vandaag
geen punt van maken

Onbederflijk vers Nijmegen - 22 oktober 2008



alwaar ik tezamen met Simon Vinkenoog & Erika de Stercke acte de presence zal geven in danscafé ndrgrond - molenstraat 99

voor meer informatie betreffende het programma en alle dertig deelnemende dichters klikt men hier

Jiskefet - gedicht

vrijdag 19 september 2008

Saul van Messel (2)



nu we toch over Saul van Messel c.q Jaap Meijer hebben - nog even een gedichtje dat vorig jaar rond deze tijd - naar aanleiding van een bezoek aan de Haarlemse boekenmarkt - uit mijn pen vloeide.

Jaap Meijer 1912 - 1993

een Joodse begraafplaats
zonder kiezelpad

zo liggen jouw bundels
onder in een doos

ik heb ze al & laat ze

zoals in het verleden
al te vaak is gedaan

naar het Gronings vertaald
zal het niet veel beter zijn

© Jürgen Smit - 2007

hier nog enkele bio- & bibliografische gegevens

Saul van Mesel - Syndroom

Enkele dagen geleden plaatste ik hier reeds het gedicht pipo van Saul van Messel uit de bundel Syndroom (Joodse poezie) uit 1971 - Nijgh & van Ditmar (zie hieronder)




Hierbij nog enkele gedichten uit dezelfde bundel - terwijl we wachten op zijn verzamelde werken

Veenkoloniën

mijn grootmoeder heeft
vannacht slecht geslapen

de joodse begraafplaats
te oude pekela werd geschonden

maar vreemd
ze lachte weer als vroeger

toen wij haar schedel
in de modder vonden

---

toegift

in de tulpstraat
ontmoette ik
28 april 1942
een joodse jongen
die één dag
voordat het officieel
in de dagbladen
werd verplicht gesteld
al een jodenster
droeg

hij ging er
geen uur later
de gaskamer om
in

---

festspiele Salzburg (1969)

een felle vrouw
kijkt mij aan

instinctief voel ik
of mijn jodenster
wel goed zit

---

gieten / gedenksteen

cohen / cohen / cohen
uit dit land
van groene den

nijveen / gudema en valk
schrijf ze god
maar aan de balk

jodennamen in een kei
in een land
van lila hei

golgotha met rente
gaat dit zien
in drenthe

---

© Saul van Messel / Jaap Meijer

Geschiedenis TV - Hans Andreus

donderdag 18 september 2008

woensdag 17 september 2008

waar het allemaal mee begon



de reus is moe
hij gaat naar huis

hij is op het dak
van het huis van de reus

de reus valt van het dak
van het huis van de reus

au het doet sir

hij gaat naar huis
hij gaat naar bet

december 1978

17 september 1958

Vandaag, precies vijftig jaar geleden verscheen de eerste aflevering van Pipo de Clown op de Nederlandse televisie. Niet dat ik zoveel op heb of had met deze serie, kan me immers nauwelijks herinneren ooit een hele aflevering gezien te hebben, maar Pipo is nu eenmaal onderdeel van ons collectief geheugen, dus sta je daar even bij stil, al was het voor mij enkel om het hieronderstaande gedicht van Saul van Messel (pseudoniem van Jaap Meijer - inderdaad de vader van) Hoeveel bondiger kan een mens zijn.

pipo

in bergen belsen
waren geen vogels
geen bloemen

wel kinderen

© Saul van Messel - syndroom - nijgh & van ditmar - 1971

dinsdag 16 september 2008

Bob Dylan & the Band - The Auld Triangle (rare)

Een keuze uit eigen werk

Voorjaar 1941 (2005)

in de schuur
waar opa zich ooit verhing

staat nu
een Duitse soldaat

zichzelf
tot balken te staren

ik verlaat
voor even het verdwalen

& haal
een krukje uit de keuken

benieuwd als ik ben
naar al zijn verhalen

---

Momentopname & Droom dan (2007)

terwijl ik kruimels zeg
& jij het mes aflikt
belt er nietsvermoedend
iemand aan

gevolgd door stilte

geen tweede poging

niemand die de straat oversteekt
gewoon niemand die beweegt

ook jij

een mes in je mond
meer denk ik niet

ik ken je immers
nog niet zo lang

dus droom dan

dat je weer jongen bent
rokjes tijdloos op mogen waaien
de wanden dun als vloeipapier
je kale kop nog status

droom dan

want morgen word je negentien

misschien

---

Charon kent vreemde badgasten (2005)
(voor Jim Carroll)

opgroeiend
regende je
restanten jeugd
op iele takken

om later schaduw
te kunnen oogsten

maar van het licht
dat je in kelders
vol zonnebloemvelden ontwaarde
had je ergens toch meer verwacht

alsof de Styx
bedoeld was
om in te zwemmen

---

Open zee (2007)

ik wilde naar Moermansk
want dat klonk zo mooi

als een cruiseschip
met olie of staal

het wuiven bij afvaart
& moeder die dacht

dat ik de taal al sprak

maar meer dan vloeken
was het niet

& rond Texel viel de wind

---

Mozes woonde op Pomona (2007)
(voor Jan Wolkers)

ik zie hem nog staan
in de slufter des tijds

een oude man met wapperend haar

zijn staf stevig in de hand
maar de zee wil niet meer wijken

er spoelen bijbels aan

---

Beste Jan (2007)

in de achtertuin van Anne Frank
tref je geen spuugbeestjes
& binnenkort
ook al geen kastanjes meer

er wordt een ent geplant - maar dat
leest toch teveel als een herdruk Jan
de natuur wil immers gewoon zijn gang

& nu ik je toch spreek

wanneer gaan we weer garnalen vissen

---

& de hemel liep onder ons huis (2006)

zoals alles
met het sop
werd weggegooid

dreven ook onze dromen
onder het dorp door
naar zee

& oma die berekenen kon
hoelang het duren zou

maar de bus naar Delft
nee

want daar
ging God niet over

---

Asbest (2007)

geen dood in plakjes hier
of woorden op een geordend palet
geen linten geen bloemen cremeer
mij maar gewoon met open oven

zodat wederkeren als stukjes mij
in jou & haar vanzelfsprekend is

& ja
dan waaien we nog even

---

Momentum (2007)

een kromgetrokken sjoelbak
op de achtertafel
alle schijven in de één

ik ruik de bastognekoeken nog

zijn klokje op het nachtkastje
hoef ik niet

mijn tijd komt nog wel

maar dat de tuin
slechts drie stappen
lang blijkt

---

Dichter (2008)

je rommelt wat
in marges van nacht

& noemt het dromen

tot woorden
het handschrift vormen
van vader - die dood is

dat je het eindelijk lezen kan
& wakker wordt

alsof clichés in pyjama
ineens wel draagbaar zijn

---

Sylvia Plath (2007)

zoals ik
jouw strottenhoofd omhels
met vingers van beton
dat maar niet rotten wil
zo spreek ik over liefde

het had ook over sherry
kunnen gaan - het fornuis
dat huilend tot stilte ontbrandt

het had ook

maar meer poëzie
wring ik hier
niet uit

---

Cavia (2005)

ochtend
& het hok was leeg

de dood

niet veel meer
dan volgende week
een nieuwe halen

totdat oma

---

Helsinki 1952 (2007)

er zullen meer
atleten zijn geweest
maar ik zie enkel Zatopek
het hoofd altijd scheef
alsof hij reeds
de bocht overziet
& verder

de marathon

lenteblaadjes boven het Wenceslaplein
een rookgordijn - Jan Palach

of hoe een lichaam spreken kon

---

dust to dust (2007)

ik stond
een stofdoek
uit te kloppen

toen er onder mijn balkon
een jongen voorbijreed
die haast onbewogen
de woorden sprak :

dat doet mijn moeder altijd

& nog steeds
weet ik niet precies
door welke betekenis
van die woorden

ik uiteindelijk brak

---

Traliewoud (2006)

door de bomen

deden vogels
je enkel nog
aan Dresden
denken

in het vallen

alsof het reeds
herfst was

of altijd
herfst gebleven

---

Leprakolonie (2006)

op zolder
waar de kisten staan
& vader als het regent

zichzelf zoekt
in papieren, foto's vergeeld

tot de koolsoep klaar is & moeder
door het prikkeldraad

alsof het inschuiven van de trap
nooit een optie was

---

Agostinho (2007)

hoe vertaal je
een spreekwoord
naar het Portugees

als er geen paarden zijn
in de Algarve & je het
met een hond moet doen

het zullen jouw zorgen
niet meer zijn Joaquim

maar hoofdbrekens

hadden jullie daar
al een woord voor

---

Frederiek Nolf (2009)

je was nooit eerder
in Qatar geweest

alwaar je diep in slaap
het laatste wiel

dat alle kracht ineens
geen heuvels hier

alsof het gewoon
een windvlaag betrof

over Vlaamse kasseien

& eeuwig stoempend voort

---

Jaap Meijer 1912 - 1993 (2007)

een Joodse begraafplaats
zonder kiezelpad
zo liggen jouw bundels
onder in een doos

ik heb ze al & laat ze

zoals in het verleden
al te vaak is gedaan

naar het Gronings vertaald
zal het wel niet veel beter zijn

---

Een laatste groet uit Barakstad (2008)
(Voor JMH Berckmans)

terwijl slangen hem niet langer
aan het paradijs deden denken
goot men nog wat astronautenvoer
in zijn strot - twee flesjes voor later
een klop op de borst - het trapportaal
rook naar smetvrees vannacht

door het open raam kroop grauw een kat
& in de verte miauwde een labrador

de rode deur voor eeuwig zwart

---

de kunstenaar & het gebrek aan gras (2008)

& het napalmmeisje
kleurde ik
groen

---

Via Dolorosa (2009)
(voor Jan Arends)

de zoveelste statie
bleek een muur te zijn

alwaar een vermoeide Jezus
zijn handafdruk
had achtergelaten

dat zou men
aan het Roelof Hartplein
nu ook eens moeten doen Jan

& ik geloof

---

het moet ook altijd weer over (2008)

er staat
een vaas
op tafel

de inhoud
doet jou
aan een kinderlijkje denken

& het maakt niet uit
hoe je het afsnijdt

---

Mahler kan altijd nog (2008)

dus laten wij
Vivaldi nemen

jouw benen
breken zo lekker
op dat ritme

& een jaar de tijd
is ook nooit weg

---

... (2008)

er gingen bommenwerpers aan vooraf

het ontbijt nicotineblauw
zoals nooit eerder omschreven
nooit eerder opgediend

wat gezegd moest worden - ik
heb er een volle asbak voor over

of is schedel toch een beter woord

---

Bunker (2009)

je kon er zo mooi
verstoppertje spelen

het blinde meisje
dat ons dan zocht

geloofde dat het
altijd nacht was

& dat het binnen
ook regenen kon

---

... (2009)

aan elk dorp
kwam een eind

de fiets
& kranten van de brug

dat ze dreven
waar jij
vandaan gekomen was

cirkels
& de grote stad

daar had je posters van

---

schoppen mag (2009)

dat salvador dali een horloge
had ingeslikt & je niet wilde
weten hoe de eruit zou komen

want we meten de tijd niet meer
maar ondergaan de zon
als één dag tot jaren aaneen

groundhogday
ook al zo'n kutfilm

dat het jou nog meeviel dat er
niet opeens een kale boom opdoemde
alwaar een landloper elke toevallige
passant vroeg wanneer godot zou komen

& nee - beckett doet mij
niet aan een emmer denken

---

schoenendoos (2009)

niemand
die er nog van opkeek
dat je er foto's in bewaarde

krantenknipsels & programmaboekjes
waarin je naam verkeerd geschreven stond

ze vonden
sandalen & waterschoenen op zolder
't liep niet meer - de woorden

& in het groene glas een datum
waarachter twijfelend de zon

---


krassen in het tafelblad (2010)

naakter dan dit
wordt het niet

zo nu & dan een regel
waar niemand nog
het nut van ziet

een kraai verdwaalt in kolibri

& oma speelt viool

---

dient nodig bijgewerkt

wordt vervolgd

maandag 15 september 2008

favoriete boekcovers



Naar aanleiding van een blog over ballonnen op boekomslagen door coenpeppelenbos op literatuurlog vroeg ik me opeens af wat nu eigelnlijk mijn favoriete covers zijn. Het is en blijft natuurlijk altijd een persoonlijk verhaal, maar de hierbovenstaande (niet helemaal naar wens gescand overigens) is in ieder geval de eerste van een naar alle waarschijnlijkheid uiterst onregelmatig geplaatste reeks persoonlijke favorieten.

zondag 14 september 2008

down to earth

er is werkelijk
niets poëtisch
aan vliegtuigen
zei ze

daarentegen
zat er altijd wel
verdomd veel
muziek in

donderdag 11 september 2008

winters leesvoer

Zoals velen met mij, ben ik de afgelopen weken geregeld langs de uitgeverijen gesurfd om te kijken welke interessante boeken er in het najaar en verder uit zullen komen. Daar smaken natuurlijk verschillen hieronder enkele titels die mij in het oog sprongen

Graham Robb - de ontdekking van Frankrijk - uitgeverijatlas

Duitse Frontsoldaten 1914-1918 - uitgeverijatlas

Jonathan Wilson - Marc Chagall - uitgeverijatlas

Redmond O'Hanlon & Rudi Rothier - God, Darwin en natuur - uitgeverijatlas

Burroughs & Kerouac - En de nijlpaarden werden gekookt in hun watertanks - lebowskipublishers (waarvan ik in ieder geval op zoek ga naar de Engelse editie - las ooit een fragment in word virus - A William S Burroughs reader - maar dit is natuurlijk een stuk bevredigender)

Erik Jan Harmens - Gospels en Psalmen - nijgh

James Agee - Een sterfgeval in de familie - vanoorschot - reeds gelezen maar gewoon omdat het een toejuichbaar initiatief is

Allen Ginsberg - Gedichten 1953 - 1997 - ijzer - al was het enkel om te zien hoe Joris Lenstra de taal van Ginsberg in het Nederlands vorm heeft weten te geven.

Wolken boven E & Rotterdams dagboek van Boris Ryzji bezat ik al maar het nieuws dat Hoogland & van Klaveren in december van dit jaar een dvd editie uit zullen brengen doet me toch weer hunkeren. De op dvd gezette documentaire over Ryzji zal in december overigens ook op tv uitgezonden worden in het Uur van de Wolf.

Bob Dylan - every grain of sand

dinsdag 9 september 2008

oefenen baart hoofdbrekens

Hoewel ik niet bepaald vormvast te noemen ben als het op het schrijven van gedichten aan komt, heb ik me enkele maanden geleden toch over laten halen eens een poging te wagen om een rondeel en een limerick te vervaardigen, waarbij ik mezelf bij de laatste vorm de opdracht meegaf eens te kijken of het mogelijk was, om er één te produceren met een serieuze ondertoon.

Hieronder de resultaten :

Rond de deel

het plein droeg een dorp om zich heen
als een winterjas met gaten
waarin een ieder danste met iedereen
het plein droeg een dorp om zich heen

maar er klonk geen muziek door de straten
alsof men haar al lang geleden had verlaten
het plein droeg een dorp om zich heen
als een winterjas met gaten

© Jürgen Smit

&

Nimmer ick

er gaan teveel treinen naar Dachau
doch minder wanneer ik ze volstouw
dacht vader naiëf
uit Berlijn kwam een brief
maar wat vertel ik mijn kind nou

© Jürgen Smit

Henry Miller - Ein weihnachtsabend in de Villa Seurat


Rowohlt 1960


Een nieuwjaarsgeschenk, dat me in het midden van de zomer (enkele jaren geleden), zomaar in de schoot geworpen werd. De prijs zal ik niet noemen, maar de kans dat de medewerker van deze welbekende boekentoko bij het prijzen de eerste pagina van dit alleraardigste boekwerkje over het hoofd heeft gezien acht ik buitensporig hoog. Maar goed, het mag natuurlijk ook weleens mee zitten.

maandag 8 september 2008

Het gesticht Wigman

hopeloos loop ik achter op de realiteit van steeds groter wordende boekenstapels in de woonkamer - nieuwe aanwinsten - wat ik eindelijk eens lezen moet. Met een nog onzekere frequentie zal ik in de toekomst enkele van deze aanwinsten alhier de revue laten passeren. Vandaag de eerste :



namens de voorflap:

Vanaf oktober 2005 verbleef Menno Wigman drie maanden lang als 'writer in residence' in een leegstaand paviljoen op het terrein van de Willem Arntsz Hoeve. Hij wilde er een dichtbundel afronden, ging op zoek naar de poëzie van de bewoners van de kliniek en hoopte bovendien sporen aan te treffen van de beroemdste patiënt van Den Dolder : Gerrit Achterberg.

Wat hebben poëzie en psychiatrie met elkaar te maken? Wat is creativiteit, wat is waanzin? en is het waar dat waanzin sommige dichters vleugels geeft? In dit hoogstpersoonlijke logboek buigt Wigman zich over de dunne grens tussen gekte en genialiteit en beschrijft hij vol ironie en mededogen het dagelijks leven in de kliniek.

gezamenlijk:

Het gesticht is niet alleen een fascinerende afdaling in het leed dat waanzin heet, maar ook het prozadebuut van een van mijn favoriete dichters van dit moment.

et moi:

Nauwelijks begonnen, wil ik reeds starten met de herlezing. Zowel zijn stijl, de zalige anekdotes en wetenswaardigheden (die gelukkig zeer uiteenlopend zijn) als de gebruikte foto's werken verslavend. Op elke pagina doemt de wens op een op zichzelf staande studie aan te vangen - naar de laatste woorden van Whitman, de kreeft van Nerval etc.

ik trek me even terug - tot later - van kaft tot kaft

zaterdag 6 september 2008

Charles Bukowski - I met a genius




I met a genius on the train
today
about 6 years old,
he sat beside me
and as the train
ran down along the coast
we came to the ocean
and then he looked at me
and said,

it's not pretty.

it was the first time I'd
realized
that.

© Charles Bukowski

uit: At terror street and agony way - 1968 uitgegeven door Black Sparrow Press

donderdag 4 september 2008

een laatste groet uit Barakstad

terwijl slangen hem niet langer
aan het paradijs deden denken
goot men nog wat astronautenvoer
in zijn strot - twee flesjes voor later
een klop op de borst - het trapportaal
rook naar smetvrees vannacht

door het open raam kroop grauw een kat
& in de verte miauwde een labrador:

de rode deur voor eeuwig zwart

© Jürgen Smit (04-09-2008)

woensdag 3 september 2008

Maybelle Carter - Wildwood Flower

uit het schetsboek geklapt

Huik



Op het eerste gezicht een foto van fundamentalistische vrouwen, ergens in het midden-oosten, van top tot teen gehuld in een boerka. Maar niets is minder waar. Deze vrouwen woonden, in de jaren dertig van de vorige eeuw gewoon te Wieringen & dragen een huik.

Indien er iemand in de familie overleden was moesten de vrouwen deze huik om. om zo te voorkomen dat de nog ronddwalende ziel van de overledene de aandacht op de vrouwen zou vestigen. simpelweg omdat vrouwen degene zijn die het leven doorgeven. Zij mochten in hun periode van rouw, die soms jaren kon duren, overigens ook al niet meezingen in de kerk.

Terwijl wij naar de tropen trokken om "vreemde" volken te bestuderen.

maandag 1 september 2008

momentum



een kromgetrokken sjoelbak
op de achtertafel
alle schijven in de één

ik ruik de bastognekoeken nog

zijn klokje op het nachtkastje
hoef ik niet - mijn tijd
komt nog wel

maar dat de tuin slechts
drie stappen lang blijkt


© Jürgen Smit - 2007

Documentaire Sylvia Plath & Ted Hughes